Ile złota ma Polska? Analiza rezerw krajowych i ich wpływ na gospodarkę 2025/2026

2025-10-13

W maju 2025 roku Narodowy Bank Polski (NBP) z dumą ogłosił, że Polska ma więcej złota niż Europejski Bank Centralny (ECB). Jednak nie zawsze w polskich rezerwach znajdowało się tak dużo cennego kruszcu. Jaki wpływ na nasze życie mają krajowe rezerwy złota i jak wygląda nasza sytuacja na tle innych krajów?

Historia polskich rezerw złota (1924–2024)

Choć dziś znajdujemy się wśród europejskich liderów, nie zawsze w krajowym skarbcu mieliśmy aż tyle złota. Prześledźmy 100-letnią historię polskich rezerw od 1924 do 2024 roku.

Rezerwy złota w II RP (1924–1939) – w styczniu 1919 roku Naczelnik Państwa Józef Piłsudski wydał dekret, wzywając do przekazywania srebra, złota i innych kosztowności na rzecz Skarbu Narodowego. Dzięki zbiórce i zapasom bankowym do 1924 roku zgromadzono 20 ton złota i 120 ton srebra. Był to „podkład Banku Polskiego dla przyszłej waluty złotowej”.

Ciekawostka: W latach 1924–1936 złoty polski był emitowany w systemie waluty złotej, co oznaczało, że banknoty musiały być w co najmniej 30% zabezpieczone zapasem złota, walut i dewiz. Złoty został początkowo wyceniony na 0,29 g czystego złota, lecz ze względu na trudną sytuacją gospodarczą w 1927 roku jego wartość obniżono do 0,17 g złota.

Sierpień 1939 – tuż przed wybuchem II wojny światowej polskie rezerwy złota wynosiły 79,5 tony (436,6 mln zł). W zagranicznych depozytach znajdowało się 100,2 mln zł, a cała reszta była w oddziałach Banku Polskiego i w warszawskim skarbcu centralnym.

II wojna światowa (1939–1945) – w pierwszych tygodniach września 1939 przechowywany w Polsce zapas złota przewieziono do Rumunii. Trzy tony zdeponowano w Narodowym Banku Rumunii, natomiast jedną tonę przekazano na bieżące potrzeby wojenne. W dalszej kolejności polskie złoto trafiło do Stambułu, a następnie przez Syrię i Liban do oddziału Banku Francji w Nevers. W związku z klęską Francji w 1940 roku złoto ponownie znalazło się w podróży. Tym razem trafiło przez Casablankę i Dakar do fortu Kayes w Saharze Francuskiej, gdzie pozostawało do 1944 roku. Rok przed zakończeniem wojny polski kruszec podzielono na trzy części i przewieziono do Ottawy, Nowego Jorku oraz Londynu.
Czerwiec 1945 – po zakończeniu II wojny światowej krajowe rezerwy złota wynosiły ok. 67,3 tony. W czasie wojny ubyło więc 12,2 ton złota, które Bank Polski sprzedał w celu finansowania działań wojennych.
Rezerwy złota w PRL (1945–1989) – po wojnie polskie złoto pozostawało zdeponowane w kilku zagranicznych bankach: w Bukareszcie, Londynie, Nowym Jorku i Ottawie. W styczniu 1945 powstał Narodowy Bank Polski, a w 1952 roku zlikwidowano Bank Polski SA. Wprowadzono również nowe prawo dewizowe, zgodnie z którym za posiadanie dewiz i złota przez osoby prywatne groziło 15 lat więzienia, a za handel złotem… kara śmierci. Nie przeszkodziło to jednak w gromadzeniu złota i dolarów przez obywateli, a od końca II wojny światowej do początku lat 70. XX wieku przemycono do Polski aż 40 ton złota.
1989–1994 – po okresie PRL-u Polska miała bardzo małe rezerwy złota i walut oraz ogromne zadłużenie. W 1994 roku podpisano porozumienia z najważniejszymi wierzycielami, a do naszego kraju zaczął napływać zagraniczny kapitał. Do połowy lat 90. rezerwy złota wynosiły zaledwie 15 ton.
1998–2024 – Narodowy Bank Polski dokonał zakupów złota w 1998 roku (74,5 t), w 2018 roku (25,7 t) i w 2019 roku (100 t), co pozwoliło zwiększyć udział kruszcu w krajowych rezerwach z 1,3% do 10,1%. W 2020 roku Polska miała już 228,7 ton złota, a w ciągu kolejnych lat NBP zwiększyło tę ilość ponad dwukrotnie.

Ile złota ma Polska w 2025 roku?

W ostatnich latach Narodowy Bank Polski intensywnie kupował złoto. W maju 2025 roku ogłoszono, że NBP zgromadził 515,5 ton złota – najwięcej w historii Polski, a także więcej niż wynoszą rezerwy złota Europejskiego Banku Centralnego (506,5 t).

Złoto posiadane przez Narodowy Bank Polski jest przechowywane w postaci sztab z certyfikatem London Good Delivery, który gwarantuje wysoką płynność i łatwy obrót. W lipcu 2019 roku NBP zadecydował o dywersyfikacji miejsc przechowywania kruszcu – do Polski sprowadzono 100 ton złota.

Rezerwy złota – jak wypadamy na tle innych krajów?

W połowie 2025 roku Polska zajmuje 12. miejsce na świecie pod względem wielkości rezerw złota. Oto pełna lista krajów, które nas wyprzedzają:

Stany Zjednoczone – 8133 tony
Niemcy – 3350 ton
Włochy – 2452 tony
Francja – 2437 ton
Rosja – 2330 ton
Chiny – 2299 ton
Szwajcaria – 1040 ton
Indie – 880 ton
Japonia – 846 ton
Turcja – 635 ton
Holandia – 612 ton
Polska – 515 ton

Pierwszą dwudziestkę zamykają: Strefa Euro (507 t), Tajwan (424 t), Portugalia (383 t), Uzbekistan (365 t), Arabia Saudyjska (323 t), Wielka Brytania (310 t), Kazachstan (306 t) i Liban (287 t).

Poniżej jednej tony (1 t) w swoich rezerwach mają: Honduras (0,7 t), Dominikana (0,57 t), Sri Lanka (0,47 t), Malta (0,31 t), Chile (0,25 t), Estonia (0,25 t), Urugwaj (0,1 t), Fidżi (0,03 t) i Kenia (0,02 t)

Ciekawostką jest, że żadnych rezerw złota nie mają m.in. Kanada, Armenia, Chorwacja i Norwegia. Szczególnie dziwi obecność Kanady na tej liście, gdyż kraj został praktycznie zbudowany naXIX-wiecznej gorączce złota. Kanada nie ma rezerw tego kruszcu od 2016 roku, a sprzedaż miała na celu zakup aktywów, które „mają potencjał generowania dochodu z odsetek oraz są bardziej płynne i zbywalne”. Nie można jednak zapominać, że Kanada jest czwartym największym producentem złota na świecie, po Chinach, Rosji i Australii, co stanowi swego rodzaju zabezpieczenie dla kraju emitującego słynne monety bulionowe Kanadyjski Liść Klonowy.

Jaki wpływ na gospodarkę mają rezerwy złota?

W strukturze polskich aktywów rezerwowych złoto jest postrzegane jako strategiczne zabezpieczenie. Oto najważniejsze przykłady wpływu rezerw złota na gospodarkę 2025/2026:

wzrost stabilności finansowej i gospodarczej,
większa odporność na kryzysy i zmienność rynków walutowych,
niezależność od polityki monetarnej innych krajów,
wzrost wiarygodności kredytowej Polski,

realna wartość w długim okresie,
trwałość kruszcu, co pozwala na przechowywanie nawet przez setki lat bez utraty wartości,
brak problemów z upłynnieniem aktywów (zamianą złota na gotówkę)
ochrona stabilności kursu złotego.

Rezerwa w postaci 515,5 ton złota o wartości 54,6 mld dolarów (48,2 mld euro) stanowi aż 22,4% wszystkich rezerw dewizowych, jakimi zarządza NBP. Warto przy tym zauważyć, że ponad 80% rezerwy złota zakupiono w latach 2018–2025. Wartość wszystkich oficjalnych aktywów rezerwowych NBP pod koniec maja 2025 roku wyniosła 243,5 mld dolarów (215,1 mld euro).

Źródła:

https://nbp.pl/zloto-nbp/
https://nbp.pl/nbp-zgromadzil-juz-5155-tony-zlota/
https://nbp.pl/wp-content/uploads/2023/01/bankoteka-polskie-rezerwy-zlota.pdf
https://pl.tradingeconomics.com/country-list/gold-reserves
https://www.silvergoldtobuy.com/cours-de-l-or-et-argent-2102-gold-canada-n25