Najpiękniejsze żółte kamienie szlachetne i ich zastosowanie w jubilerstwie

2025-05-09

Kamienie szlachetne i półszlachetne są powszechnie wykorzystywane w jubilerstwie ze względu na piękny wygląd i znaczenie. Bardzo często przypisuje się im różnorodne właściwości – już starożytni Egipcjanie, Grecy i Rzymianie wierzyli w moc kamieni, które skrywają w sobie tajemną energię i mogą wpływać na zdrowie i emocje. Z tej wiary zrodziły się amulety, których celem jest ochrona przed złem i przynoszenie szczęścia. Jakie żółte kamienie szlachetne są wykorzystywane w jubilerstwie i jakie znaczenie jest im przypisywane?

Żółty szafir

Szafir to kamień szlachetny będący odmianą korundu, który najczęściej występuje w kolorze niebieskim. Istnieje również żółty szafir, nazywany Pukhrsaaj w hindi i Pushparagam w języku tamilskim. Jego kolor waha się od jasnożółtego do intensywnie złocistożółtego, a za najcenniejsze uważane są szafiry o intensywnym odcieniu. Żółte szafiry występują m.in. na Sri Lance (najcenniejsze) i Madagaskarze oraz w Tajlandii, Tanzanii i Australii. W skali twardości Mohsa osiągają wartość 9, co czyni je bardzo trwałymi i odpornymi na zarysowania.

W jubilerstwie żółte szafiry są stosowane do produkcji cennej biżuterii, takiej jak pierścionki, kolczyki czy naszyjniki. Szafiry w kolorze żółtym często pojawiały się też w insygniach królewskich, co świadczy o utrzymującym się od wieków prestiżu tych kamieni – biżuterię z żółtymi szafirami nosili również członkowie rodzin królewskich i szlachty. Wyróżnia je piękny połysk, a niektóre mogą mieć właściwości fluorescencyjne w świetle UV, które objawiają się jako delikatna poświata lub zmiana barwy. Najcenniejsze są szafiry o dużej przejrzystości.

Właściwości i znaczenie przypisywane żółtemu szafirowi:

w astrologii wedyjskiej kojarzony z Jowiszem – planetą mądrości i bogactwa,
w hinduizmie kojarzony z czystością i oświeceniem,
ma przynosić szczęście w przedsięwzięciach biznesowych i finansowych,
emanuje pozytywną energią,
może łagodzić niepokój i stres oraz wzmacniać odporność,
kamień zodiakalny dla osób spod znaku Strzelca i Ryb.

Żółty diament

Diamenty są najbardziej pożądanymi kamieniami szlachetnymi na świecie, a nie każdy wie, że występują w różnych odcieniach. Najcenniejsze są diamenty w kolorze najczystszej bieli (barwa D), lecz istnieją również żółte diamenty. Taka barwa powstaje wtedy, gdy atomy azotu zastępują atomy węgla i pochłaniają światło niebieskie, przez co kamień wydaje się żółty. Kolor może się wahać od bladego cytrynowego do brązowej żółci – w zależności od ilości azotu. Im bardziej intensywny kolor, tym większa wartość kamienia.

Największym znalezionym żółtym diamentem jest kamień o masie 552 karatów, odkryty w 2018 roku w kanadyjskiej kopalni Diavik. Z kamienia powstało siedem oszlifowanych i wypolerowanych brylantów, a największy z nich, nazwany The Dancing Sun, ważył 204,36 karatów (nieco ponad 40 g). W 2021 roku ten żółty diament został sprzedany na aukcji Christie’s za 4 950 000 dolarów.

Żółte diamenty są wydobywane od końca XVIII wieku w ojczyźnie Krugerranda, czyli Republice Południowej Afryki. W jubilerstwie żółte diamenty wykorzystuje się do produkcji cennej biżuterii – pierścionków zaręczynowych, kolczyków czy naszyjników – a ich noszenie jest symbolem statusu i luksusu. Większość żółtych diamentów osiąga 10 punktów w skali Mohsa, co czyni je najtwardszymi kamieniami na świecie.

Właściwości i znaczenie przypisywane żółtemu diamentowi:

symbol Słońca, ciepła i mocy,
kojarzony z jasnością myśli, wiedzą, inteligencją i kreatywnością,
przypisuje mu się właściwości energetyczne i związane z pozytywną energią,
ma wspomagać dobre samopoczucie fizyczne i równowagę emocjonalną,
kamień zodiakalny dla osób spod znaku Bliźniąt.

Złoty beryl (heliodor)

Beryl jest minerałem z grupy krzemianów pierścieniowych, a jego grecka nazwa berillos oznacza „morską zieleń”. Ten minerał znalazł się jednak w naszym zestawieniu z tego względu, że tworzy wiele kolorowych kamieni, w tym również w odcieniach żółci. Jednym z nich jest złoty beryl, inaczej heliodor, którego barwa waha się od bladożółtego do złotożółtego. Jego nazwa pochodzi od greckich słów helios i doron, oznaczających „dar Słońca”. Ze względu na niewielką domieszkę tlenku uranu heliodor wykazuje niewielką promieniotwórczość, lecz to właśnie ten pierwiastek jest źródłem jego barwy. Heliodor o odcieniu zielonkawożółtym zwykle zawiera domieszkę żelaza.

Złoty beryl został odkryty w 1910 roku w Namibii, a później jego występowanie zaobserwowano również w Brazylii, Ukrainie, USA i na Madagaskarze. Właściwości chemiczne i fizyczne złotego berylu są zbliżone do innych kamieni z rodziny beryli, do której zaliczamy m.in. szmaragdy. W skali twardości Mohsa osiąga wartość 7,5–8, co czyni go odpornym na zarysowania. Wyróżnia się szklistym połyskiem, a dzięki wyjątkowej gamie żółtych i złotych odcieni cieszy się dużą popularnością w jubilerstwie, z powodzeniem zastępując droższe kamienie szlachetne. Złoty beryl często tworzy się w dużych kryształach, co umożliwia produkcję okazałych kamieni biżuteryjnych montowanych w pierścionkach, naszyjnikach, bransoletkach czy kolczykach.

Właściwości i znaczenie przypisywane heliodorowi:

ma chronić przed negatywną energią,
może łagodzić stres i niepokój,
pomaga wydobyć „wewnętrzne słońce”,
pobudza witalność i siłę oraz przywraca harmonię,
kamień zodiakalny dla osób urodzonych pod znakiem Byka.

Żółty turmalin

Turmaliny to rzadkie minerały z grupy krzemianów, którym od wieków przypisywane są właściwości lecznicze. Barwa żółtego turmalinu waha się od bladej cytryny do złotego brązu, a najcenniejsze są kamienie w żywych odcieniach pomarańczowych lub różowożółtych. Turmalin został odkryty setki lat temu w Afryce Wschodniej, a obecnie jest wydobywany m.in. w Brazylii, Nigerii i na Madagaskarze. W skali Mohsa żółty turmalin osiąga wartość 7–7,5 (dla większych kamieni) lub 6–6,5 (dla mniejszych kamieni). Wyróżnia się trójskośną strukturą krystaliczną, która nadaje mu właściwości piezoelektryczne, dlatego znajduje zastosowanie w wielu branżach przemysłu. Turmalin jest oczywiście stosowany również w jubilerstwie, zwłaszcza do produkcji biżuterii zaręczynowej, wisiorków i kolczyków.

Właściwości i znaczenie przypisywane żółtemu turmalinowi:

wspiera radość, szczęście, optymizm i kreatywność,
polecany przy depresji i zaburzeniach lękowych,
wspiera siłę fizyczną i jasność umysłu,
mówi się, że pomaga uwalniać negatywne emocje i przekształcać je w pozytywne,
może zakłócać sen i generować intensywne sny, dlatego biżuterię z turmalinem powinno się zdejmować do spania,
kamień zodiakalny dla Wagi.

Cytryn

Kwarc żółty, czyli cytryn, to ceniony kamień jubilerski, znany od czasów starożytnych. Znajduje zastosowanie zarówno jako biżuteria, jak i talizman, który ma zwalczać negatywną energię – już starożytni Grecy, Rzymianie i Egipcjanie wytwarzali z niego amulety, a nawet zdobiono nim rękojeści mieczy i sztyletów. Kolor kamienia obejmuje żywe odcienie żółci – od cytrynowożółtego do bursztynowego, a dzięki swojej barwie często bywa nazywany „kamieniem słonecznym”.

Głęboki żółty odcień powstaje wskutek obróbki cieplnej – cytryn można uzyskać poprzez podgrzanie kwarcu do temperatury powyżej 500°C – a w naturze kamień jest naturalnie barwiony przez żelazo. W skali Mohsa cytryn osiąga wartość 7, dlatego jest dość twardy i odporny na zarysowania. Kwarc żółty pochodzi głównie z Boliwii, Meksyku, Hiszpanii, Urugwaju i Madagaskaru.

W jubilerstwie cytryn jest wykorzystywany do zdobienia bransoletek, kolczyków, naszyjników, pierścionków, broszek czy spinek do mankietów. Biżuterię z cytrynem często daje się w prezencie osobom rozpoczynającym biznes, gdyż jest to symbol sukcesu i bogactwa. Ozdoby z tym kamieniem są popularne wśród gwiazd Hollywood, takich jak Emma Watson czy Kate Winslet, a królowa Tajlandii nosi diamentowo-cytrynową tiarę. Cytryn bywa niekiedy mylony z żółtym topazem, choć są to różne kamienie o innym składzie mineralnym i właściwościach.

Właściwości i znaczenie przypisywane cytrynowi:

w starożytności wierzono, że chroni przed jadem węża i złymi myślami,
kojarzony z bogactwem, dobrobytem i dobrą, słoneczną energią,
kamień sukcesu, kreatywności i obfitości,
może wspierać układ hormonalny i trawienny oraz korzystnie wpływać na skórę, włosy i paznokcie,
polecany w przewlekłym zmęczeniu,
noszenie cytrynu w portfelu ma pobudzać hojność i zatrzymywać bogactwo,
osoby odczuwające nadmierną złość lub agresję powinny unikać noszenia cytrynu,
kamień zodiakalny dla osób spod znaku Skorpiona.

Szafir, diament, heliodor, turmalin i cytryn to najpiękniejsze żółte kamienie stosowane w jubilerstwie, które oprócz czystego piękna mogą urzekać także wyjątkowymi właściwościami.

Źródła:

https://pl.geologyscience.com/

https://thegemlibrary.com/

https://www.christies.com/en/lot/lot-6321742